
در گزارشگری مالی بخش دولتی،
بودجه نقشی اساسی دارد و گزارش عملکرد بودجه با هدف پاسخگویی دولتها تهیه
میشود. شفافیت برای این گزارش یک ویژگی کیفی است. یعنی اطلاعات بهگونهای
ارائه شود که بتوان با مشاهده آن به عملکرد واقعی دولت پیبرد و فعالیتهای
مختلف دولت را ارزیابی کرد. میزان پاسخگویی از دیرباز تحت تاثیر فشار برای
پاسخخواهی بوده است. هر اندازه ملت، مجلس، مطبوعات و مجامع حرفه ای
پاسخدهی بهتری را خواهان باشند، دولت نیز در ارائه مطلوبتر اطلاعات و در
نتیجه شفافسازی فعالیتهایش کوشاتر خواهد بود. امروزه جهانی سازی و تاثیری
که کشورها از وضعیت مالی برون مرزی خود میگیرند مجامع بینالمللی را نیز
به گروه پاسخ خواهان اضافه کرده است.
سازمانهای بینالمللی با
اعمال سیاستهای تنبیهی و تشویقی (بهخصوص در اعطای وامها) میکوشند دولتها
را موظف به ارائه اطلاعات درست و دقیق از فعالیتهای مالیشان سازند. در این
زمینه بیشترین تاکید روی پیروی از الگوهای هماهنگ بین المللی گزارشگری
مالی دولت وجود دارد. پیاده کردن این الگوها نیز به نوبه خود وابستگی کامل
به وضعیت حسابداری دولتی هر کشور به عنوان سیستم اطلاعات حسابداری دولت
دارد. مشکلاتی که در ایران برای شفافیت بودجهای مطرح میشود همان مشکلاتی
است که سالها سیستم حسابداری دولتی با آن دست به گریبان بوده است، یعنی
کمبود نیروهای متخصص مالی، نبود انگیزه ملی برای پاسخ خواهی و متقابلا
فرهنگ پاسخگویی مسئولان، قوانین ناکارامد و نداشتن استانداردهای حسابداری
دولتی. در این مقاله کوشش شده است سیستمهای هماهنگ بین المللی معرفی و
فواید و کاربردهای آنها تشریح شود.