حسابداری شماره 17 داراییهای نامشهود - بخش اول
استاندارد حسابداری شماره 17 با عنوان داراییهای نامشهود که در تاریخ … توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شده است، جایگزین استاندارد حسابداری شماره 17 قبلی و همچنین استاندارد حسابداری شماره 7 با عنوان حسابداری مخارج تحقیق و توسعه می‌شود و الزامات آن در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1386 و بعد از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجراست. برای مشاهده کامل به ادامه مطلب بروید
(1) استاندارد حسابداری شماره 17 با عنوان
داراییهای نامشهود که در تاریخ … توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب
شده است، جایگزین استاندارد حسابداری شماره 17 قبلی و همچنین استاندارد
حسابداری شماره 7 با عنوان حسابداری مخارج تحقیق و توسعه می‌شود و الزامات
آن در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1386 و بعد از آن
شروع می‌شود، لازم‌الاجراست.
دلایل تجدید نظر در استاندارد
(2) این تجدیدنظر با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، انجام شده است.
تغییرات اصلی
(3) حسابداری مخارج تحقیق و توسعه که قبلاً به طور جداگانه در
استاندارد حسابداری شماره 7 با عنوان ” حسابداری مخارج تحقیق و توسعه“
مطرح شده بود در این استاندارد ادغام شده است.
(4) در استاندارد حسابداری قبلی، دارایی نامشهود به یک دارایی غیرپولی و فاقد ماهیت عینی اطلاق می‌شد که حائز معیارهای زیر باشد:
الف. به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالاها یا خدمات ، اجاره به دیگران یا برای مقاصد اداری توسط واحد تجاری نگهداری شود، و
ب . با قصد استفاده طی بیش از یک دوره مالی توسط واحد تجاری تحصیل شده باشد.
در استاندارد جدید، هر دو معیار مزبور حذف شده است.
(5) در استاندارد حسابداری قبلی، فرض شده بود که همه داراییهای
نامشهود، عمر مفید معین دارند. ضمناً یک فرض قابل رد وجود داشت مبنی‌بر
اینکه عمر مفید دارایی نامشهود از زمان بهره‌برداری از آن، از بیست سال
تجاوز نمی‌کند. در استاندارد جدید این فرض قابل رد حذف شده است،
ضمن‌اینکه داراییهای نامشهود به دو گروه با عمر مفید معین و عمر مفید
نامعین طبقه‌بندی شده است. داراییهای نامشهود با عمر مفید نامعین مستهلک
نمی‌شود.
استاندارد حسابداری شماره 17
داراییهای نامشهود
(تجدید نظر شده 1386)
این استاندارد باید با توجه به ” مقدمه‌ای بر استانداردهای حسابداری“ مطالعه و بکارگرفته شود.
هدف
1 . هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری داراییهای نامشهود
است. موضوعات اصلی در حسابداری داراییهای نامشهود عبارت از معیارها و
زمان شناخت دارایی، تعیین مبلغ دفتری (شامل هزینه استهلاک) و
موارد افشاست.
دامنه کاربرد
2 . الزامات این استاندارد باید در مورد حسابداری تمام داراییهای
نامشهود بکار گرفته شود مگر اینکه به موجب استانداردی دیگر، نحوه
حسابداری متفاوتی، الزامی شده باشد.
3 . این استاندارد ازجمله در موارد زیر کاربرد ندارد:
الف. سرقفلی ناشی از ترکیب تجاری (به استاندارد حسابداری شماره 19 با عنوان ترکیبهای تجاری مراجعه شود).
ب . حق امتیاز معادن و مخارج اکتشاف، توسعه و استخراج معادن، نفت، گاز طبیعی و منابع مشابهی که احیا‌شونده نیست.
ج . اجاره‌ها (به استاندارد حسابداری شماره 21 با عنوان حسابداری اجاره‌ها مراجعه شود).
د . داراییهای نامشهودی که در روال عادی عملیات واحد تجاری به قصد
فروش نگهداری می‌شود (به استانداردهای حسابداری شماره 8 یا 9 با عناوین
حسابداری موجودی مواد و کالا و حسابداری پیمانهای بلند‌مدت مراجعه
شود).
ﻫ . مخارج قبل از بهره‌برداری (به استاندارد حسابداری شماره 24 با
عنوان گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری مراجعه
شود).
4 . این استاندارد همچنین برای مخارج تبلیغات، آموزش، تحقیق و توسعه
بکار می‌رود. فعالیتهای تحقیق و توسعه در راستای توسعه دانش است.
بنابراین، اگرچه این فعالیتها ممکن است منجر به ایجاد یک دارایی با ماهیت
عینی گردد (برای مثال نمونه‌سازی یک محصول)، اما عنصر عینی دارایی نسبت به
وجه نامشهود، یعنی دانش مستتر در آن، در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
تعاریف
5 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :
ارزش اقتصادی : خالص ارزش فعلی جریانهای نقدی آتی ناشی از
کاربرد مستمر دارایی از جمله جریانهای نقدی ناشی از واگذاری نهایی آن.
ارزش باقیمانده : مبلغ برآوردی که واحد تجاری در حال حاضر
می‌تواند از واگذاری دارایی پس از کسر مخارج برآوردی واگذاری بدست آورد با
این فرض که دارایی در وضعیت متصور در پایان عمر مفید باشد.
ارزش منصفانه : مبلغی است که خریداری مطلع و مایل و
فروشنده‌ای مطلع و مایل می‌توانند در معامله‌ای حقیقی و در شرایط
عادی، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور با یکدیگر مبادله کنند.
استهلاک : تخصیص سیستماتیک مبلغ استهلاک پذیر یک دارایی طی عمر مفید آن.
بهای تمام شده : مبلغ وجه نقد یا معادل نقد پرداختی یا ارزش
منصفانه سایر مابه‌ازاهایی که جهت تحصیل یک دارایی در زمان تحصیل
یا ایجاد آن، واگذار شده است، یا حسب مورد، مبلغی که در زمان شناخت اولیه
براساس الزامات خاص سایر استانداردهای حسابداری،
به آن دارایی تخصیص یافته است (مانند مخارج تأمین مالی).
تحقیق : پژوهشی نو و برنامهریزی شده است که با هدف کسب دانش علمی یا فنی جدید انجام می‌شود.
توسعه : بکارگیری دستاوردهای تحقیقاتی یا سایر دانشها در قالب یک
برنامه یا طرح برای تولید مواد، تجهیزات، محصولات، فرایندها، سیستمها یا
خدمات جدید، یا بهسازی اساسی مواردی که قبلاً تولید یا ارائه گردیده و یا
استقرار یافته است، پیش از آغاز تولید یا کاربرد تجاری.
خالص ارزش فروش: مبلغ وجه نقد یا معادل نقد که از طریق فروش دارایی
در شرایط عادی و پس از کسر کلیه هزینه‌های مرتبط با فروش حاصل می‌شود.
دارایی : حقوق نسبت به منافع‌اقتصادی آتی یا سایر راههای
دستیابی مشروع به آن منافع که درنتیجه معاملات یا سایر رویدادهای
گذشته به کنترل واحدتجاری درآمده است.
دارایی نامشهود : یک دارایی قابل تشخیص غیرپولی و فاقد ماهیت‌عینی.
داراییهای پولی : وجه نقد و داراییهایی که قرار است به مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد دریافت شود.
زیان کاهش ارزش : مازاد مبلغ دفتری یک دارایی نسبت به مبلغ بازیافتنی آن.
عمر مفید : عبارت است از :
• الف. مدت زمانی‌‌که انتظار می‌رود یک دارایی، مورد استفاده واحد تجاری قرار گیرد، یا
• ب . تعداد تولید یا سایر واحدهای مقداری مشابه که انتظار می‌رود در فرایند استفاده از دارایی توسط واحد تجاری تحصیل شود.
مبلغ استهلاک‌پذیر : بهای تمام شده دارایی یا سایر مبالغ
جایگزین بهای تمام شده در صورتهای مالی ، به کسر ارزش باقیمانده
آن.
مبلغ دفتری : مبلغی که دارایی پس از کسر استهلاک انباشته و
کاهش ارزش انباشته مربوط، به آن مبلغ در ترازنامه منعکس می‌شود .
مبلغ بازیافتنی : خالص ارزش فروش یا ارزش اقتصادی یک دارایی، هرکدام که بیشتر است.
ویژگیهای دارایی نامشهود
6 . واحدهای تجاری معمولاً منابعی را صرف تحصیل، توسعه،
نگهداری و بهبود داراییهای نامشهود از قبیل دانش فنی یا علمی،
طراحی و اجرای سیستمهای جدید، حق امتیاز و علائم تجاری می‌کنند.
نمونه‌های رایج از سرفصلهای کلی فوق، نرم‌افزار رایانه‌ای، حق
اختراع، حق تألیف، حق تکثیر یا نمایش فیلمهای سینمایی و ویدیویی،
سرقفلی محل کسب (حق‌کسب یا پیشه یا تجارت)، حق استفاده از خدمات
عمومی، حق امتیاز تولید یا خدمات است.
ماهیت غیر عینی
7 . داراییهای نامشهود با تکیه بر ماهیت غیرعینی و غیرپولی آن
تعریف می‌شود. بدین ترتیب اقلامی از قبیل حسابهای دریافتنی در
زمره این داراییها قرار نمی‌گیرد.
8 . برخی داراییهای نامشهود ممکن است بر روی یا در درون یک عنصر
عینی از قبیل لوحهای فشرده (در مورد نرم‌افزار رایانه‌ای)، مدارک
قانونی (در مورد حق اختراع یا پروانه رسمی) یا فیلم باشد. در چنین
شرایطی طبقه‌بندی قلم مزبور به عنوان دارایی ثابت مشهود یا دارایی
نامشهود مستلزم قضاوت در باره این امر است که کدام عنصر مهم‌تر
است. مثلاً نرم‌افزار رایانه‌ای مربوط به راه‌اندازی ماشین‌آلات،
عملاً بخشی از ماشین‌آلات است و بنابراین در سرفصل داراییهای ثابت
مشهود طبقه‌بندی می‌شود.
قابلیت تشخیص
9 . طبق تعریف، دارایی نامشهود قابل تشخیص است، یعنی می‌توان
آن را از سرقفلی واحد تجاری متمایز کرد (از قبیل حق اختراع و حق
تالیف). بدین ترتیب سرقفلی واحد تجاری که از کل واحد تجاری یا
سایر داراییهای واحد تجاری قابل تشخیص نیست به عنوان دارایی
نامشهود شناسایی نمی‌شود، حتی اگر دارای منافع اقتصادی آتی باشد.
منافع اقتصادی آتی ممکن است از هم‌افزایی داراییهای قابل تشخیص تحصیل شده
یا داراییهایی حاصل شود که به صورت جداگانه حائز معیارهای شناخت در
صورتهای مالی نیستند. با این حال واحد تحصیل‌کننده مبالغی را بابت آنها در
ترکیب تجاری می‌پردازد (سرقفلی ناشی از ترکیب تجاری در استاندارد
حسابداری شماره 19 مطرح شده است).
10 . یک دارایی هنگامی معیار قابلیت تشخیص را در تعریف دارایی نامشهود احراز می‌کند که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:
الف . جدا شدنی باشد، یعنی بتوان آن را به منظور فروش، انتقال، اعطای
حق امتیاز، اجاره یا مبادله (به صورت جداگانه یا همراه با یک قرارداد،
دارایی یا بدهی مرتبط) از واحد تجاری جدا کرد، یا
ب . از حقوق قراردادی یا سایر حقوق قانونی ناشی شود، صرفنظر از اینکه
آیا چنین حقوقی قابل انتقال یا جدا شدنی از واحد تجاری یا سایر حقوق و
تعهدات باشد
یا خیر.
شناخت و اندازه‌گیری اولیه دارایی نامشهود
11 . یک قلم هنگامی به‌عنوان دارایی نامشهود شناسایی می‌شود که :
الف. با تعریف داراییهای نامشهود مطابقت داشته باشد.
ب . معیارهای شناخت مندرج در بندهای 12 تا 14 احراز شده باشد.
12 . یک قلم دارایی نامشهود باید تنها زمانی شناسایی شود که :
الف. جریان منافع اقتصادی آتی دارایی به درون واحد تجاری محتمل باشد، و
ب . بهای تمام شده دارایی به گونه‌ای اتکاپذیر قابل اندازه‌گیری باشد.
13 . جریان منافع اقتصادی آتی مرتبط با دارایی نامشهود به
درون واحد تجاری تنها هنگامی محتمل است که واحد تجاری بتواند با
دلایل کافی نشان دهد:
الف. دستیابی به خالص جریان ورودی منافع اقتصادی آتی دارایی به درون واحد تجاری امکان‌پذیر است،
ب . توانایی و قصد استفاده از دارایی نامشهود را دارد، و
ج . به منابع فنی و مالی کافی برای کسب منافع اقتصادی آتی دارایی دسترسی دارد.
14 . محتمل بودن منافع اقتصادی آتی باید با استفاده از مفروضات
معقول و دارای پشتوانه که معرف بهترین برآورد مدیریت از وقوع یک
سری شرایط اقتصادی محتمل در طول عمر مفید دارایی است، توسط واحد
تجاری ارزیابی شود.ارزیابی مزبور مستلزم بکارگیری قضاوت بر مبنای
شواهد موجود در زمان شناخت اولیه است. در این مورد اهمیت بیشتر باید
به شواهدی داده شود که به طور بیطرفانه قابل تأیید باشد.
15 . داراییهای نامشهود عموماً کاربرد جایگزین ندارند و نمی‌توان
آنها را به اجزای کوچکتر برای فروش تقسیم کرد. افزون بر این،
اثبات چگونگی انتظار دستیابی به جریان ورودی منافع اقتصادی به
درون واحد تجاری از محل دارایی نامشهود نیز مشکل است. در برخی
موارد، شواهد عینی مرتبط با منافع اقتصادی آتی منتسب به یک
دارایی نامشهود را می‌توان از طریق بررسی بازار کسب کرد.
هر
چیزی تو دنیا برای خودش بهایی دارد بهای این وبلاگ اجباری نیست ولی خیلی
بی انصافیه اگه نظراتتون را در رابطه با این مطلب یا در باره وبلاگ ابراز
نکنید وعده ی ما قسمت نظرات
