مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

ماده 105- جمع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج تحصیل شود پس از کسر معافیتهای مقرر در این قانون به ترتیب زیر مشمول مالیات خواهد بود:
 الف - در مورد شرکتهائی که تمام سرمایه آن بطور مستقیم یا  با واسطه متعلق به دولت یا شهرداریها میباشد از ماخذ کل درآمد، مشمول مالیات با رعایت معافیتهای کشاورزی و بدون رعایت سایر معافیتهای مقرر در این قانون پس از کسر 10% به عنوان مالیات شرکت محاسبه و وصول خواهد شد بشرح مذکور در ماده 131 این قانون و در صورتیکه قسمتی از سرمایه آنها بطور مستقیم یا با واسطه متعلق به دولت و یا شهرداری است حکم این بند نسبت به درآمد سهم دولت یا شهرداریها جاری خواهد بود و نسبت به بقیه درآمد مشمول مالیات مقررات بند "د" این ماده اجراء خواهد شد. در مواردی که سرمایه گذاری دولت یا شهرداریها بوسیله سهامداران متعدد صورت میگیرد نرخ مزبور نسبت به سهم دولتی یا شهرداری هر یک از سهامداران مذکور بطور جداگانه اعمال میشود.
 ب - در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که بمنظور تقسیم سود تاسیس نشده اند در صورتیکه دارای فعالیت انتفاعی باشند و در جمع فعالیتهای خود سود داشته باشند این سود درآمد مشمول مالیات محسوب و به نرخ مذکور در ماده 131 این قانون مشمول مالیات خواهد بود.

ج - در مورد اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران (باستثنای مشمولان ماده113 این قانون) از ماخذ کل درآمد مشمول مالیاتی که از بهره برداری سرمایه در ایران یا از فعالیتهائی که مستقیما یا وسیله نمایندگی از قبیل شعبه، نماینده، کارگزار و امثال آن در ایران انجام میدهند و یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی از ایران تحصیل می کنند به نرخ مذکور در ماده 131 این قانون.
 د - جمع درآمد مشمول مالیات سایر اشخاص حقوقی پس از کسر مالیات به نرخ ده درصد که بعنوان مالیات شرکت محاسبه و وصول خواهد شد بشرح زیر مشمول مالیات است :
  1- در مورد شرکتهای سهامی و مختلط سهامی و شرکتهای تعاونی  و اتحادیه آنها .
 الف - نسبت به سهام بی نام کلا به نرخ ماده 131 این قانون .
 ب - نسبت به اندوخته سهم صاحبان سهام با نام و شرکای  ضامن و یا اعضای شرکتهای تعاونی به نسبت سهم هر یک از آنها به نرخ ماده 131 و نسبت به بقیه درآمد مشمول مالیات سهم صاحبان سهام با نام و شرکای ضامن یا اعضاء (اعم از سود تقسیم شده و تقسیم نشده) به نسبت سهم هر یک از آنها به نرخ ماده 131. مبنای محاسبه مالیات سهم صاحبان سهام با نام و شرکای ضامن یا اعضاء میزان سهم آن در تاریخ تصویب صورتهای مالی توسط مجمع عمومی میباشد . عدم تسلیم مصوبه مجمع عمومی راجع به تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و تقسیم سود و نیز عدم تسلیم فهرست هویت و نشانی شرکاء و سهامداران یا اعضاء و میزان سهام و یا سهم الشرکه آنها حسب مورد، همراه اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان موجب احتساب مالیات کلا به نرخ ماده 131 این قانون خواهد بود. چنانچه قبل از قطعیت مالیات طبق مقررات این قانون مصوبه و فهرست مذکور به حوزه مالیاتی ذیربط تسلیم گردد مالیات هر یک از صاحبان سهام و شرکا ضامن یا اعضاء طبق مقررات مربوط محاسبه و در این صورت جریمه ای معادل یک درصد درآمد مشمول مالیات شرکت، وصول خواهد شد .
 2- در مورد سایر اشخاص حقوقی به نسبتی از سود مشمول مالیات که طبق اساسنامه یا شرکتنامه شخص حقوقی به هر یک از صاحبان سرمایه یا اعضاء شخص حقوقی تعلق میگیرد به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون.
 تبصره 1 - در موقع احتساب مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی مالیاتهائی که قبلا پرداخت شده و همچنین مالیاتی که اشخاص حقوقی دیگر بابت سود سهام یا سهم الشرکه پرداختی به آنها پرداخت نموده اند با رعایت مقررات مربوط از مالیات متعلق کسر خواهد شد و اضافه پرداختی از این بابت قابل استرداد میباشد.
 تبصره 2- سود سهام یا سهم الشرکه اگر بصورت غیر نقد از اموال یا موجودی کالای شرکت تحویل یا تخصیص داده شود از لحاظ پرداخت مالیات باید بهای آن به قیمت روز تحویل یا تخصیص محاسبه شود.
 تبصره 3- از سود سهام بی نام و سود تقسیم نشده شرکتها که مالیات آن به شرح مقررات این ماده وصول شده یا بشود در صورت تقسیم یا انتقال به حساب سرمایه یا سود و زیان مالیات دیگری مطالبه نخواهد شد .
 تبصره 4- منظور از جمع درآمد مذکور در این ماده عبارتست از مانده درآمد ناشی از فعالیتهای موضوع منابع مختلف مشمول مالیات پس از کسر زیانهای حاصل از منابع غیر معاف .
 تبصره 5- در محاسبه مالیات شرکتها و اتحادیه های تعاونی ذخایر موضوع بندهای 1 و 2 ماده 15 قانون شرکتهای تعاونی از درآمد مشمول مالیات کسر خواهد شد.
 تبصره 6- سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکتهای تابعه آن مشمول  معافیتهای مقرر در مواد 132 و 138 این قانون حسب مورد خواهند بود.

 ماده 106- درآمد مشمول مالیات در مورد اشخاص حقوقی( باستثنای درآمدهائی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است ) از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی بر طبق مقررات مواد 94 و 95 این قانون و در موارد مذکور در ماده 97 این قانون بطور علی الراس تشخیص میگردد.

 ماده 107- درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران به ترتیب زیر تشخیص میگردد:
 الف - درآمد مشمول مالیات در مورد اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران بابت واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود و دادن تعلیمات و کمکهای فنی واگذاری فیلمهای سینمایی (که بعنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها میشود) بطور علی الراس تشخیص میگردد و عبارتست از 20 تا 90 درصد مجموع وجوهی که ظرف یک سال مالیاتی عاید آنها میشود طبق آئیننامه‌ای که به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارائی بتصویب هیات وزیران خواهد رسید.
 پرداخت کنندگان وجوه مزبور مکلفند در هر پرداخت مالیات متعلق را با توجه به مبالغی که از اول سال تا آن تاریخ پرداخت نموده‌اند کسر و ظرف مدت ده روز به اداره امور اقتصادی و دارائی محل اقامت خود پرداخت نمایند در غیر اینصورت با دریافت کنندگان متضامنا مسوول پرداخت اصل مالیات و متعلقات آن خواهند بود.
 در مورد تعلیمات و کمکهای فنی در صورتی که پرداخت کننده وزارتخانه یا موسسه دولتی باشد وزارت امور اقتصادی و دارائی میتواند ضریب درآمد مشمول مالیات را به پیشنهاد وزارتخانه یا موسسه دولتی مربوط کمتر از 20 درصد تعیین نماید.
 ب - درآمد مشمول مالیات در مورد بهره برداری از سرمایه یا سایر فعالیتهائی که اشخاص و موسسات مزبور بوسیله نمایندگی از قبیل شعبه، نماینده، کارگزار و امثال آنها در ایران انجام میدهند از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی تشخیص میگردد. اینگونه مودیان مکلف به نگاهداری حساب جداگانه و ثبت آن در دفاتر قانونی بوده و برای محاسبه هزینه های عادی و اداری فقط هزینه‌هائی که مربوط به عملیات آنها در ایران است قابل قبول خواهد بود. (نمایندگان اشخاص و موسسات خارجی در ایران نسبت به درآمدهائی که به هر عنوان به حساب خود تحصیل می کنند طبق مقررات مربوط این قانون مشمول مالیات میباشند.)
 ماده 108 -اندوخته‌هائی که مالیات آن پرداخت نشده در صورت تقسیم یا انتقال  آن به حساب سرمایه یا سود و زیان به درآمد مشمول مالیات سال تقسیم یا انتقال اضافه میشود این حکم شامل اندوخته های سود ناشی از فعالیتهای معاف موسسه در دوران معافیت و اندوخته های موضوع ماده 138 این قانون پس از احراز شرایط مربوط نخواهد بود. * اندوخته‌هائی که مالیات آن بشرح مذکور در قسمت ب جزء یک بند د ماده (68) 105 اصلاحی این قانون وصول شده یا بشود در صورت تقسیم یا انتقال به حساب سود و زیان و سرمایه یا انحلال مشمول مالیات دیگری به نرخ 25% خواهد بود. اندوخته‌هائی که مالیات آن به نرخ 25% مقرر در قانون مصوب اسفند ماه 1345 و اصلاحیه های بعدی آن وصول شده یا بشود در موارد فوق تابع مقررات تبصره 4 ماده 80 قانون اخیر الذکر خواهد بود .

ماده 109- درآمد مشمول مالیات در مورد موسسات بیمه ایرانی عبارتست از:
 1 - ذخایر فنی در آخر سال مالی قبل.
 2 - حق بیمه دریافتی در معاملات بیمه مستقیم پس از کسر برگشتی ها و تخفیف ها.
 3 - حق بیمه بیمه های اتکائی وصولی پس از کسر برگشتی ها.
 4 - کارمزد و مشارکت در سود معاملات بیمه های اتکایی واگذاری.
 5 - بهره سپرده های بیمه بیمهگر اتکایی نزد بیمهگر واگذار کننده.
 6 - سهم بیمهگران اتکایی بابت خسارت پرداختی بیمه های غیر زندگی و بازخرید و سرمایه و مستمری های بیمه های زندگی.
 7 - سایر درآمدها.
 پس از کسر:
 1 - هزینه تمبر قراردادهای بیمه.
 2 - هزینه‌های پزشکی بیمه های زندگی.
 3 - کارمزدهای پرداختی از بابت معاملات بیمه مستقیم.
 4 - حق بیمه های اتکائی واگذاری.
 5 - سهم صندوق تامین خسارتهای بدنی از حق بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث.
 6 - مبالغ پرداختی از بابت بازخرید و سرمایه و مستمریهای بیمه زندگی و خسارت پرداختی از بابت بیمه های غیر زندگی.
 7 - سهم مشارکت بیمه گزاران در منافع.
 8 - کارمزدها و سهم مشارکت بیمه گران در سود معاملات بیمه های اتکائی قبولی.
 9 - بهره متعلق به سپرده های بیمه های اتکایی واگذاری.
 10- ذخائر فنی در آخر سال مالی .
 11- سایر هزینه ها و استهلاکات قابل قبول.
 تبصره 1- انواع ذخایر فنی موسسات بیمه( اندوخته های فنی موضوع ماده 61 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری ) برای هر یک از رشته‌های بیمه و میزان و طرز محاسبه آنها به موجب آئیننامه‌ای خواهد بود که
 از طرف بیمه مرکزی ایران تهیه و پس از موافقت شورایعالی بیمه به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارائی خواهد رسید.
 تبصره 2- انواع ذخایر فنی بیمه مرکزی ایران برای هر یک از رشته های بیمه و میزان و طرز محاسبه آنها از طرف مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران تعیین خواهد شد.
 تبصره 3- در معاملات بیمه مستقیم حق بیمه و کارمزدها و تخفیف حق بیمه و سهم مشارکت بیمهگزاران در منافع و نحوه احتساب آنها با رعایت مقررات تعیین شده از طرف شورای عالی بیمه خواهد بود. کلیه اقلام مزبور به استثنای کارمزد باید در قرارداد بیمه ذکر شده باشد.
 تبصره 4- اقلام مربوط به معاملات بیمه های اتکایی اعم از قبولی یا واگذاری بر اساس شرایط قراردادها و یا توافق های موسسات بیمه ذیربط خواهد بود.
 تبصره 5- موسسات بیمه خارجی که با قبول بیمه اتکایی از موسسات بیمه ایرانی تحصیل درآمد می نمایند مشمول مالیاتی به نرخ دو درصد حق بیمه دریافتی و سود حاصل از سپرده مربوط در ایران میباشند، در صورتی که موسسات بیمه ایرانی در کشور متبوع موسسه بیمهگر اتکایی دارای فعالیت بیمه بوده و از پرداخت مالیات بر معاملات اتکایی معاف باشند موسسه مزبور نیز از پرداخت مالیات دولت ایران معاف خواهد شد. موسسات بیمه ایرانی مکلفند در موقع تخصیص حق بیمه بنام بیمه گر اتکایی خارجی مشمول مالیات موضوع این تبصره دو درصد آنرا به عنوان مالیات بیمه گر اتکایی کسر نمایند و وجوه کسر شده در هر ماه را منتهی ظرف سی روز به ضمیمه صورتی حاوی مشخصات بیمهگر اتکائی و حق بیمه متعلق به حوزه مالیاتی مربوط ارسال و وجه مزبور را به حساب مالیاتی پرداخت نمایند.

 ماده 110- اشخاص حقوقی مکلفند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکاء و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها را به حوزه‌ای که اقامتگاه شخص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند پس از تسلیم اولین فهرست مزبور تسلیم فهرست تغییرات در سنوات بعد کافی خواهد بود. محل تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران که در ایران دارای اقامتگاه یا نمایندگی نمی باشد تهران است .
 حکم این ماده در مورد کارخانه داران و اشخاص حقوقی در دوران معافیت نیز جاری خواهد بود. در صورتیکه اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان تسلیم شده در موعد مقرر طبق اساسنامه از حیث تعداد امضاهای مجاز و مهر نقص داشته باشد ممیز مالیاتی باید کتبا به مودی اعلام نماید که ظرف 20 روز نسبت به رفع نقص اقدام کند عدم اقدام مودی در مهلت مقرر موجب تشخیص علی الراس خواهد بود.
 تبصره 1- شرکتهائی که بیش از پنجاه درصد سرمایه آنها متعلق به وزارتخانه ها یا شرکتهای دولتی یا موسسات وابسته به دولت میباشد و همچنین شرکتهائی که موقتا توسط مدیران دولتی اداره میشوند مکلفند ترازنامه و حساب سود و زیان مصوب مجمع عمومی متکی به دفاتر قانونی خود را در مهلت مقرر در این ماده به حوزه مالیاتی اقامتگاه قانونی خود تسلیم و
 مالیات متعلق را پرداخت نمایند. مهلت مذکور با ارائه دلایلی که مورد قبول وزارت امور اقتصادی و دارائی باشد حداکثر تا ششماه قابل تمدید است. در صورتی که دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکتهای مزبور مورد رسیدگی موسسات حسابرسی دولتی قرار گرفته باشد پس از تصویب مجمع عمومی یا مراجع صلاحیتدار شرکت از لحاظ مالیاتی محتاج رسیدگی مجدد نخواهد بود.
 تبصره 2- اشخاص حقوقی نسبت به درآمدهائی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی جداگانه که در فصلهای مربوط پیش بینی شده است نیستند.

 ماده 111- درآمد مشمول مالیات پیمانکاری اشخاص خارجی در ایران نسبت به  عملیات هر نوع کار ساختمانی، تاسیسات فنی و تاسیساتی، حمل و نقل، تهیه طرح ساختمانها و تاسیسات، نقشه برداری، نقشه کشی، نظارت و محاسبات فنی در تمام موارد عبارت از12% دریافتی سالانه آنها خواهد بود.

 تبصره- در مورد عملیات پیمانکاری که توسط اشخاص خارجی انجام میشود در  صورتیکه کارفرما وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی یا شهرداریها باشند آن قسمت از مبلغ قرارداد که بمصرف خرید لوازم و تجهیزات از خارج از کشور میرسد از پرداخت مالیات بردرآمد معاف خواهد بود.

 ماده 112-حکم ماده 99 و تبصره آن در مورد عملیات پیمانکاری اشخاص حقوقی اعم از ایرانی و خارجی جاری خواهد بود .

 ماده 113- مالیات موسسات کشتیرانی و هواپیمائی خارجی بابت کرایه مسافر و حمل کالا و امثال آنها از ایران بطور مقطوع عبارتست از پنج درصد کلیه وجوهی که از این بابت عاید آنها خواهد شد اعم از اینکه وجوه مزبور در ایران یا در مقصد یا در بین راه دریافت شود. نمایندگی یا شعب موسسات مذکور در ایران موظفند تا بیستم هر ماه صورت وجوه دریافتی ماه قبل را به حوزه مالیاتی محل تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند موسسات مذکور از بابت اینگونه درآمدها مشمول مالیات دیگری بعنوان مالیات بردرآمد نخواهند بود. هر گاه شعب یا نمایندگیهای مذکور صورتهای مقرر را به موقع تسلیم نکنند یا صورت ارسالی آنها مطابق واقع نباشد در اینصورت مالیات متعلق بر اساس تعداد مسافر و حجم محمولات علی الراس تشخیص خواهد شد.
 تبصره - در مواردی که مالیات متعلق بردرآمد موسسات کشتیرانی و هواپیمائی ایرانی در کشورهای دیگر بیش از 5% کرایه دریافتی باشد با اعلام سازمان ذیربط ایرانی، وزارت امور اقتصادی و دارائی موظف است مالیات شرکتهای کشتیرانی و هواپیمائی تابع کشورهای فوق را معادل نرخ مالیاتی آنها افزایش دهد.
 
 ماده 114- آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکا موظفند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است اظهارنامه ای حاوی صورت دارائی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه‌ای که بدین منظور از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه میگردد تنظیم و به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم نمایند اظهارنامه ای که حداقل حاوی امضاء یا امضاهای مجاز و حسب مورد مهر موسسه بر طبق اساسنامه شخص حقوقی باشد برای حوزه مالیاتی معتبر خواهد بود.

 ماده 115- ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل میشوند ارزش دارائی شخص حقوقی است منهای بدهیها و سرمایه پرداخت شده و ذخیره‌هائی که مالیات آن قبلا پرداخت گردیده است .
 تبصره - ارزش دارائی شخص حقوقی نسبت به آنچه قبلا فروش رفته بر اساس بهای فروش و نسبت به بقیه بر اساس بهای روز انحلال تعیین میشود.

 ماده 116- مدیران تصفیه مکلفند ظرف ششماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکتها) اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را بر اساس ماده 115 این قانون تنظیم و به حوزه مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را طبق نرخ مربوط برحسب نوع شخص حقوقی قبل از انحلال پرداخت نمایند.

 ماده 117 - ممیز مالیاتی مکلف است برابر مقررات این قانون به اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی خارج از نوبت رسیدگی نموده و در صورتیکه به مندرجات آن اعتراض داشته باشد حداکثر ظرف یکسال از تاریخ تسلیم اظهارنامه، مالیات متعلق را بموجب برگ تشخیص تعیین و ابلاغ نماید و گر نه مالیات متعلق به اظهارنامه تسلیمی به وسیله مدیران تصفیه قطعی تلقی میگردد. در صورتیکه بعدا معلوم گردد اقلامی از دارائی شخص حقوقی در اظهارنامه ذکر نشده است نسبت به آن قسمت که در اظهارنامه قید نشده در مهلت مقرر در تبصره ماده 118 این قانون مالیات مطالبه خواهد شد.

 ماده 118- تقسیم دارائی اشخاص حقوقی منحل شده قبل از تحصیل مفاصا حساب مالیاتی یا بدون سپردن تامین معادل میزان مالیات مجاز نیست .
 تبصره- آخرین مدیران شخص حقوقی در صورت عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده 114 این قانون یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع و مدیران تصفیه در صورت عدم رعایت مقررات موضوع ماده 116 این قانون و این ماده و ضامن یا ضامن های شخص حقوقی و شرکاء ضامن (موضوع قانون تجارت) متضامنا و کلیه کسانی که دارائی شخص حقوقی بین آنان تقسیم گردیده به نسبت سهمی که از دارائی شخص حقوقی نصیب آنان شده است مشمول پرداخت مالیات و جرایم متعلق به شخص حقوقی خواهد بود بشرط آنکه ظرف مهلت مقرر در ماده 157 این قانون از تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی کشور مطالبه شده باشد.

منبع:http://hesabdari-iran.mihanblog.com