بیشتر درباره بودجه بدانیم

دولت ها با توجه به درآمدی که انتظار در یافت آنرا دارند برنامه برای خرج آن تنظیم میکنند وحساب درآمدها وهزینه های خود را نگهداری می نمایند. در حکومتهای زمان قدیم چون سیستم پارلمانی برای ایجاد قانون وجود نداشت برای حفظ حساب وکتاب درآمد وخرج خود خزانه دار داشتند که همراه با پیدایش حکومتهای قانونمند درآمد ها وهزینه ها اجباراً تحت قواعد خاص وضوبط مشخصی قرار گرفتند. همین حساب وکتاب درآمدها وهزینه های دولت در یک چهار چوب معین را بودجه می نامند.
تعریف بودجه: بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است که برای یکسال تهیه وحاوی پیش بینی درآمد ها وسایر منابع تامین اعتبار وبرآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به وصول وهدفهای دولت می شود.
بودجه از سه قسمت تشکیل می شود:
1- بودجه عمومی دولت شامل اجزاء زیر است:
الف) بودجه عادی برای وزارت خانه ها وموسسات دولتی.
این بودجه شامل اعتباراتی خواهد بود که مستقیماً مربوط به وظایف یک وزارتخانه یاموسسه دولتی نیست وتحت عنوان خاص منظور می گردد.
ب) بودجه عمرانی وانکشافی
2- بودجه شرکتهای دولتی 
3- بودجه موسساتی که تحت عنوان غیراز عناوین فوق در بودجه کل کشور منظور می شود.
مراحل تشکیل بودجه
1- تهیه وتنظیم 2- تصویب 3- نظارت

ادامه مطلب ...

ضرورت اصلاح ساختار بودجه ‌نویسی

بودجهء کشور باید متناسب با قوانین موجود کشور، قانون وصول درآمدهای دولت و مصارف آن و قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت باشد. اما با وجود بیش از 180 حکم و تبصره، علاوه بر قوانین موجود با تصویب قانون جدید که بار مالی به دولت تکلیف می‌کند مواجه می‌شویمپرسش اساسی برای برخی کارشناسان بودجه، در این زمینه مطرح شده که آیا در لایحهء بودجه، ما می‌توانیم قانون تصویب کنیم و از طریق بودجه قوانین بسیاری را اجرا کنیم؟
در حال حاضر قوانین و احکام بسیاری هر سال به صورت قانون دایمی در چارچوب بودجه تصویب و اجرا می‌شود که ممکن است با اهداف سایر قوانین متناسب نبوده وحتی در مواردی مغایر باشددر بودجه‌ریزی عملیاتی که از سال 84 و 85 مورد توجه قرار گرفت باید مطابق استانداردها عمل شود و بهره‌وری و کارآیی و هزینه‌های واقعی دستگاه‌ها مبنای اصلی تخصیص بودجه باشد که حتی در صورت تغییر دولت و مسوولان، تحولی اساسی در ساختار بودجه اعمال نشود و ساختار بودجه متناسب با استانداردهایحسابداری تعهدی، اصلاح شود. مشکل عدم تحقق درآمدها نیز پیچیدگی بودجه را بیش‌تر کرده است. ساختار بودجه در ایران از یک طرف با نوسان درآمدها، عدم تحقق درآمدهای مالیاتی، نفت و ... مواجه است اما از طرف دیگر با رشد شدید هزینه‌های دستگاه‌های اجرایی مواجهیم، در نتیجه در شرایط عدم تحقق درآمدها، مشکلاتی برای کمیتهء تخصیص ایجاد می‌شود و برخی دستگاه‌ها درخواست تخصیص صددرصدی و یا افزایش درصد تخصیص بودجهء موردنیاز خود را دارند که در مواردی به کسری بودجه، افزایش استقراض از بانک و تورم منجر می‌شود با این وضعیت پرداخت بودجه به دستگاه‌های اجرایی، باید تا 20 سال دیگر همچنان بودجهء این دستگاه‌ها را افزایش دهیم. طبق گزارش رسمی یک وزیر، اگر طرح عمرانی جدیدی در آن وزارت‌خانه شروع شود 19 سال طول می‌کشد تا طرح‌های نیمه تمام فعلی تکمیل شود.
ادامه مطلب ...

مراحل بودجه دولتی

مراحل بودجه

بودجه بندی فرآیندی مستمر است که ارکان و عناصر آن در بیش تر کشورها تقریبا با یکدیگر شباهت دارند، این وجه تشابه مراحل اساسی بودجه از تهیه و تنظیم تا اجرای آن است. روش هایی که در این مراحل اعمال می شود به لحاظ هدف یکی بوده، ولی کیفیت به کار گرفتن آن ها ممکن است کم و بیش فرق کند.

 بودجه از چهار مرحله تشکیل می شود که در مجموع این چهار مرحله را سیکل بودجه ای نامیده اند؛ این چهار مرحله عبارتند از:

1- تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه (بودجه پیشنهادی)

2- تصویب بودجه (بودجه مصوب)

3- اجرای بودجه (بودجه تخصیصی)

4- نظارت و کنترل بودجه (تفریغ بودجه)

ادامه مطلب ...

اصول بودجه نویسی

اصول بودجه

نقطه نظرات صاحب نظران پیرامون اصول بودجه با یکدیگر تفاوت دارند. ولی این تفاوت نظر کلی نبوده و در بعضی از این اصول یک توافق نظر ضمنی وجود دارد. با توجه به تفاوتی که در ساختار دولت، اختیارات دولت و نوع حکومت در بین جوامع مختلف وجود دارد و همچنین پویایی وظایف و اختیارات دولتی در طول زمان، این تفاوت ها قابل توجیه می باشند. معمولاً اطلاق واژه «اصل» بدان گونه از قواعد و مقررات صورت می گیرد که چه از نظر مکان و چه از نظر زمان غیر قابل تغییر باشند. در حالیکه نباید به دلایل بالا آنچه که به صورت متعارف اصول بودجه خوانده می شوند تحت شرایط متفاوت تغییر کرده و یا به راحتی و بدون ایجاد مسأله ای از سوی دولتی نادیده گرفته شوند. در نتیجه استفاده از کلمه «اصل» برای بیان قواعد و ضوابط بودجه شاید چندان مناسب نباشد. به هر حال از آنجا که استفاده از این واژه در عمده کتابهای مالیه متداول است در اینجا نیز ما به تبعیت برای بیان و معرفی قواعد، مقررات و ضوابط مفید در تهیه و تنظیم بودجه از واژه «اصل» استفاده می کنیم.

ادامه مطلب ...

بودجه بندی عملیاتی

درایران علی رغم توسعه روزافزون وظایف وبرنامه های دولت وضرورت استقراریک سیستم اطلاعاتی موثرومفیددرمدیریت مالی سازمانهای دولتی ، حسابداری دولتی تحول ودگرگونی اساسی وقابل ملاحظه ای نداشته است وباتوجه به ارتباط مستقیم مدیریت مالی سازمانهای دولتی بابودجه مصوب سالانه دولت واهمیت کنترل بودجه ای درحسابداری دولتی ، لذاجهت هدفهای دولت دربعد اقتصادی باتوجه به مواردذیل حائز اهمیت است :
1-      ارتقاء کیفیت ارائه خدمات به مردم
2-      استفاده بهینه ازمنابع وظرفیتهای موجود
3-      فراهم آوردن زمینه های استانداردکردن خدمات دستگاههای دولتی
4-      افزایش انگیزه کارکنان ومدیران واعطای اختیارات لازم به آنان
5-      جایگزینی کنترل نتایج فعالیتها به جای کنترل مراحل انجام کار

ادامه مطلب ...